In de pluktuin staan diverse planten waarvan de bloemen eetbaar zijn, dat wil zeggen smakelijk (of neutraal van smaak) en decoratief. We hebben o.a. Daglelies, hibiscus, rozen, korenbloemen, phloxen, stokrozen, dropplant. Sommige bloemen geven heel veel smaak (kruidig, radijsachtig of zoet).  Anderen smaken vrij neutraal en worden meer voor hun uiterlijk gebruikt bijvoorbeeld als garnering van salades. Niet alle bloemen zijn eetbaar, diverse bloemen zijn zelfs giftig. Eet dus alleen bloemen waarvan je zeker weet dat ze eetbaar zijn! Wil je leren welke bloemen in de pluktuin eetbaar zijn en wat je daar o.a. Mee kunt doen, volg dan onze workshop Eetbare Bloemen.

Onderstaande informatie over eetbare bloemen komt van de website Diana's mooie moestuin.

http://www.mooiemoestuin.nl/tuinieren-overig/eetbare-bloemen

Welk gedeelte van de bloem eet je?

Bedenk dat jonge bloemen (net uit knop of zelfs nog half in knop) het lekkerst smaken, Oudere bloemen kunnen bitter gaan smaken. Ook de bloembodem is vaak hard en bitter (maar dus niet altijd – denk aan de Artisjokbodem). Het hart van de bloem kan ook minder smakelijk zijn, en tot slot het vaak bijna witte gedeelte aan het begin van de bloem (maar ook weer niet altijd, hangt af van de bloem zelf).

Over het algemeen kun je stellen dat je van bloemen uit de Asteraceae/composietenfamilie (alle chrysanth-achtige bloemen) alleen de bloemblaadjes eet, zorg er daarbij voor dat je het witte gedeelte dat uit de bloembodem komt verwijderd is. Eetbare lipbloemen eet je vaak in geheel, met alleen het steeltje verwijderd. Zo heeft een aantal groepen een bepaalde eetvorm.

Waarschuwing:

Niet alle bloemen kun je eten! Sommige bloemen kunnen giftig zijn (denk aan Digitalis, Aconitum, Datura, etc.). Neem geen risico en eet geen bloemen als je niet heel zeker weet dat ze ook eetbaar is. Bedenk ook dat het niet vanzelfsprekend is dat er meerdere delen van dezelfde plant eetbaar zijn (ook is dat regelmatig wel zo). Voorbeeld; van de Lonicera zijn de bloemen eetbaar, de bessen zijn echter giftig. Hieronder geef ik een lange lijst van bloemen (met indien bekend wat meer informatie) die bewezen eetbaar en niet schadelijk zijn. Bedenk ook dat als je van nature gevoelig bent voor allergieën (hooikoorts, astma, etc.) de kans wat groter is dat je een reactie krijgt op het eten van bloemen, wees dan dus voorzichtig.

De bekendste eetbare bloemen zijn eigenlijk Tropaeolum (Oost-Indische Kers) en de Borago (Bernagie of Komkommerkruid). Maar zoals gezegd zijn er heel veel eetbare bloemen (zie de lijst hieronder).

Waar moet je op letten bij het gebruik van eetbare bloemen:
•Eet dus alleen de bloemen waarvan je zeker weet dat ze eetbaar en niet giftig zijn
•Eet geen bloemen uit boeketten uit de winkel. Vaak zijn gekochte bloemen bespoten met bijvoorbeeld insecticiden. Eet ook geen bloemen uit de berm langs de weg, deze zijn vaak letterlijk vergeven van de autogassen. En sla vooral ook de bloemen maar over die in langs randen in parken bloeien (in het kader van plassende honden). Eet vooral onbespoten bloemen, uit de pluktuin of uit eigen tuin, of de tuin van vrienden of familie (of eventueel uit een park waar je mag plukken (dat is zeker niet overal toegestaan of “gepast”) en waar geen gevaar voor schadelijke of vieze stoffen is).
•Pluk de bloemen bij voorkeur in de ochtend; na de dauw maar voor de zon erop schijnt.
•Bewaar ze dan in een papieren zakje in de lade van de koelkast
•Fris de bloemen voor de maaltijd weer op door ze een half uurtje in ijswater te leggen
•Maak ze daarna schoon: verwijder (afhankelijk van de soort) kroontje, bloembodem, het witte gedeelte van de bloemblaadjes, hartje, stamper, en de kelkbladeren (ook wel sepalen genoemd, dat zijn de bloemblaadjes onder de echte bloemblaadjes (die petalen worden genoemd). Van niet alle maar zeker wel van de Chrysanth-achtige soorten eet je dus alleen de petalen (de echte bloemblaadjes).
•Droog ze daarna heel voorzichtig op een stukje keukenpapier, dep ze voorzichtig wat droog en laat ze even nadrogen.

Naast op dezelfde dag van plukken als bloem te eten kun je er nog meer mee doen.....

Laat de bloemen volledig drogen: een aantal dagen, op keukenpapier, op een warme, luchtige plaats, niet in de zon (want dan verkleuren de bloemen), tot je de bloemen zou kunnen “verpulveren” (wat je uiteraard niet moet doen). Je kunt de volledig gedroogde bloemen dan in olie of azijn inleggen (smakelijk en ook nog eens mooi), of er een heerlijk geurige suiker van maken.

Lavandula multifida
Lavandula x multifida, eenjarige lavendel

Doe eens 1 eetlepel volledig gedroogde lavendelbloempjes (van welke soort dan ook, alle Lavendelsoorten zijn eetbaar, uiteraard wel allemaal weer net iets anders van smaak) in een pond kristalsuiker en laat dit minimaal een week of 4 staan voor gebruik, tot de smaken goed zijn ingetrokken. Bijna onbeperkt houdbaar en heerlijk om over desserts of bijvoorbeeld cake te strooien. Het is extra mooi als je kristalsuiker gebruikt die je zelf eerst met behulp vaneen vijzel of de keukenmachine nog iets fijner van korrel hebt gemaakt.

Ook erg lekker is suiker met rozenbloemblaadjes, suiker met viooltjes, en suiker met de bloempjes van Salvia elegans, een Salviaspecies met het aroma en smaak van ananas.

Handig, is een maceraat: doe verse bloemen in een sterke neutrale alcohol, zoals gin, wodka of jenever. Laat een aantal weken intrekken. De kleur trekt langzaam van de bloem in de alcohol zodat je een lichtgekleurde alcohol krijgt (afhankelijk van de soort). Onbeperkt houdbaar en heel gemakkelijk te gebruiken in warme gerechten (de alcohol vervliegt dan) of in koude (bedenk dan dat het gerecht wel wat alcohol bevat). Geschikt voor bijvoorbeeld rozen of viooltjes.

Dan is er nog siroop; breng daarvoor 250 cc water met 750 gram suiker aan de kook. Voeg de bloemen toe waarvan je siroop wilt maken en laat dit 10 minuten zachtjes koken. Zeef dan de siroop en doe ze in schone flessen, ongeveer 2 weken in de koelkast houdbaar. Erg geschikt voor bijvoorbeeld vlierbloesem, maar ook rozenblaadjes, Salvia, kruidenbloemen, etc.

Hier volgt dan de lijst met soorten waarvan de bloemen eetbaar en/of mooi en decoratief zijn. Van de soorten waarvan ik de smaak of andere bijzonderheden kon vinden, heb ik dat er uiteraard bijgeschreven.

Lijst van eetbare bloemen:

Agastache: smaak: als het aroma; zachtzoet, anijsachtig, lekker in salades en bij fruit. Er zijn verschillende cultivars die allemaal een wat eigen smaak hebben (soms wat meer muntachtig, soms wat meer anijs, soms wat meer droppig).

Agastache After Eight, met het aroma zoals de naam al aangeeft; munt, wat anijs maar zeker ook chocolade.

Alcea rosea: smaak: poederig, neutraal, eet alleen de bloemblaadjes, zonder het witte gedeelte, in salades maar ook goed om te vullen.

Allium schoenoprasum (bieslook): smaak; lichte frisse uiensmaak, mooi in salades

Allium schoenoprasum, Bieslook, er bestaat ook nog een witbloeiende Cultivar maar deze lilapaarse is wel extra mooi als eetbare garnering over een salade

Allium tuberosum (knoflookbieslook): smaak: lichte zachte knoflooksmaak, mooie witte bloempjes

Allium ursinum (daslook): smaak: duidelijke knoflooksmaak, mooie witte bloempjes

Aloysia triphylla (citroenverbena): smaak: citroenachtig fris

Anchusa azurea / capensis / officinalis: neutrale poederige smaak, mooi in salades door de blauwe bloempjes

Anethum graveolens (Dille): smaak; als Dilleblad, bloemschermen vaak gebruikt in zoetzure inmaak

Angelica archangelica: smaak: selderij-achtig

Anthriscus cerefolium (kervel)

Basilicum Persian Anise

Artemisisa dracunculus sativa (Dragon)

Antirrhinum majus: smaak: neutraal, iets bitter

Basilicum: als van het blad; zacht, zoetig warm, anijsachtig

Begonia tuberosa: smaak: fris, citroenachtig, knisperig, lekker in salades. Eet er niet heel veel van aangezien omdat ze een relatief hoog oxaalzuur bevat.

Bellis perennis: bijzonderheden: eet alleen de bloemblaadjes zonder wit, salades. Smaak: zacht, vrij neutraal, met een hint van munt.

Borago officinalis: bijzonderheden: eet de hele bloem maar zonder de stekelige kelkblaadjes, smaakt fris, naar komkommer, salades. Ook is 1 blauwe bloem in een glas champagne (of een vergelijkbare “bubbelr”) erg feestelijk! Er bestaat ook een witbloeiende Cultivar die uiteraard ook eetbaar is.

Brassica nigra (zwarte Mosterd)

Calendula officinalis Neon

Calendula officinalis: smaak: kruidig, peperig. “Poor Man’s Saffran” wordt ze ook wel genoemd omdat ze haar kleur goed afgeeft. Gebruik alleen de bloemblaadjes zonder wit. Leuk is om goudsbloemblaadjes bijvoorbeeld mee te koken met aardappelen en er dan een feestelijke kruidige oranje aardappelpuree van te maken.

Cardamine pratensis

Carthamus tinctorius: bijzonderheden: neutraal en poederig in smaak. Wordt net als de Calendula “Poor Man’s Saffran” genoemd omdat je er gerechten mee kunt kleuren.

Centaurea cyanus: smaak: kruidig, lookachtig

Chrysanthemum coronarium / morifolium: smaak: eet alleen de bloemblaadjes zonder wit. Blancheer de bloemblaadjes enkele seconde en dan in ijswater, daarna in salades.

Cichorium intybus: smaak: iets bitter, fris (als de cichorei waar ze familie van is), lekker in salades

Citrus (de bloesem van limoen, sinaasappel, citroen en grapefruit)

Coriandrum sativum (Koriander): smaak: hetzelfde als het blad van koriander maar dan iets minder sterk. De zaden zijn trouwens ook eetbaar (Ketoembar)

Cosmos

Corsicaanse taart met jonge courgettes (met bloemen), het recept is van Yotam Ottolenghi en te vinden op mijn receptenpagina

Cucurbita pepo (courgettebloem): smaak: zacht, zoet. Zowel de mannelijke als de vrouwelijke zijn eetbaar maar laat de vrouwelijke gewoon courgette worden. tenzij je een courgette met bloem eraan wilt bereiden)

Dianthus barbatus /caryophyllus: smaak: kruidig, pepperig, soms wat lookachtig

Eruca sativa (rucola)

Foeniculum vulgare (venkel)

Fuchsia

Fuchsia x hybriden: smaak: friszurig (de bessen zijn overigens ook eetbaar). Verwijder voor consumptie wel de meeldraden en de bloembodem want die zijn niet lekker, eet dus vooral de bloemblaadjes

Galium odoratum

Gardenia jasminoides: smaak: zoet, zacht

Gladiolus: smaak: groenig, zachtfris

Helianthus annuus: smaak: groen, iets bitter. Eet de bloemblaadjes, verwijder wel het onderste (wittige) gedeelte. Je kunt de jonge knoppen koken als Artisjok. Ook de zaden zijn eetbaar.

Helichrysum angustifolium: als van het blad, geurt naar kerrie, smaakt ook licht naar kerrie (maar wordt meer gebruikt voor het aroma dan voor de echte smaak)

Hemerocallis: bijzonderheden: eet de hele bloem, in salades, heeft een fijne smaak en is lekker knapperig (eet geen bloemknoppen, die zijn bitter)

Hyssopus vulgaris aristatus

Hibiscus: smaak: friszurig

Hyssoppus officinalis (Hysop, foto)

Impatiens: smaak: neutraal, poederig

Inula helenium

Jasminus

Lamium album

Lavendula: smaak: kruidig, spaarzaam gebruiken in salads, erg mooi en lekker als garnering op een gerecht met varkensvlees of lamsvlees en in toetjes (lavendelijs)

Lonicera: smaak: “zoals ze ruikt”

Malus (appelbloesem): smaak: bloemig, zacht

Appelbloesem

Malva sylvestris: smaak: zoet, zacht, delicaat

Matricaria chamomilla/Matricaria recutita: smaak: zacht, mild, ook lekker in thee

Melissa officinalis

Mentha (alle soorten)

Monarda fistulosa, de echte Bergamot die gebruikt voor Earl Grey thee. Ook de bloemen zijn eetbaar en smaken hetzelfde maar dan wat zachter, poederig

Monarda didyma en fistulosa: bijzonderheden: gedroogd in thee (Earl Grey) maar vers ook erg lekker in salades (alleen de bloemblaadjes)

Monarda citriodora: smaak: zachtkruidig, citrusachtig

Myrrhis odorata: (roomse kervel)

Nepeta catarica

Origanum majorana

Origanum vulgare

Osmanthus fragrans

Pelargonium: bijzonderheden: vooral de geurgeranium, afhankelijk van de geur (appel, sinaasappel, rozen, munt, etc.), in verschillende salades te gebruiken)

De witte bloemen van de pronkboon Snowstorm en de rode bloemen van het ras Firestorm, beiden lekker, met een frisse zoete smaak met wat bonensmaak erin

Phaseolus coccineus (Pronkboon): smaak: boonachtig, zoete nectar

Pimpinella anisum: smaak: anijsachtig, gebruik in salades

Primula veris / vulgaris: bijzonderheden: neutraal, iets zoetig, lekker en mooi in salades

Pulmonaria officinalis

Raphanus sativus (radijs): smaak: pittig, nootachtig, peperig

Rosa: bijzonderheden: alle soorten kunnen gegeten worden, zowel wild als gekweekt, al is er uiteraard wel smaak- en kwaliteitsverschil. Eet alleen de bloemblaadjes zonder het onderste “wit”. Smaak: zoet, aromatisch, delicaat. Hoe sterker de geur, des te sterker ook de smaak. In salades maar ook gesuikerd, rozensuiker, rozenolie, maceraat.

Rosmarinus: smaak: kruidig, warm, zoet

Salvia elegans, de bloemen geuren en smaken echt naar topisch fruit als ananas

Salvia: smaak: kruidig, afhankelijk van de species. Voor salades en garni. De elegans geurt en smaakt bijzonder naar ananas, de microphylla, x jamensis en greggii zijn fruitig en mooi in salades.

Sambucus (vlierbes): bijzonderheden: geurige bloesem, lekker in salades. Vooral niet wassen, dan gaat aroma verloren. Ze worden ook wel muggenwolkjes genoemd. Ook lekker in siroop en limonade.

Satureja hortensis / montana:

Sanguisorba minor: smaak: zachtfris, komkommerachtig

Sesbania

Sinapsis alba (gele Mosterd)

Syringa vulgaris: smaak: fris, limoen, bloemig

Tagetes lucida, dragonafrikaantje

Tagetes lucida: smaak: kruidig, anijssmaak, voor salades en gerechten met varkensvlees. Ook lekker in thee.

Tagetes minuta: smaak: sterk, zeer kruidig, iets bitter, maar ook een sterke citrus/sinaasappel-smaak

Tagetes tenuifolia: smaak: kruidig, iets bitter

Tanacetum parthenium

Taraxacum officinale (Paardebloem): bijzonderheden: de jonge knoppen kun je in boter bakken, lijkt dan iets op champignons. Smaak van rauwe bloemen is iets bitter, lekker in pittige salades.

Thymus

Tilia cordata lindebloesem

Tragopogon porrifolius: bijzonderheden: bloemknoppen koken, afkoelen en in salades gebruiken, maar ook rauwe blaadjes (zonder wit) in salades

Trifolium pratense:

Tropaeolum: smaak: pittig, radijsachtig, lekker in salades, de hele bloem of de blaadjes. Ook erg lekker met guacamole geserveerd.

Tulbaghia violacea

Tulbaghia violacea: smaak: zeer milde knoflooksmaak, mooi in salades

Verbascum thapsus

Viola cornuta: smaak: neutraal, iets zoet

Viola odorata: maak: zacht, iets zoet, voor salades maar ook in suiker, essence, gesuikerd, desserts

Viola tricolor: smaak: zacht, neutraal

Viola x wittrockiana

Yucca filimentosa: smaak: fris, knapperig, lekker in salades. Eet alleen de petalen (bovenste bloemblaadjes), de overige delen van de bloem bevat saponinen (en dat is bitter).

Ik ben vast nog wel iets vergeten, zeker in de groep tuinkruiden. Bedenk dat je van alle gangbare tuinkruiden de bloemen kunt eten.

Zoals bij elke soort al beschreven zie je vaak dat bloemen geschikt zijn als eetbare garnering, mooi en lekker in salades, etc.

Binnenkort volgt er meer informatie over welke eetbare bloemen van de lijst er in de pluktuin staan.